Quy định pháp lý về điện mặt trời áp mái: Những điều cần biết

Điện mặt trời áp mái đang ngày càng trở thành xu hướng trong việc sử dụng năng lượng tái tạo, góp phần tiết kiệm chi phí điện và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để triển khai hệ thống điện mặt trời áp mái một cách hợp pháp, chủ đầu tư và hộ gia đình cần nắm rõ các quy định pháp lý hiện hành. Dưới đây là những thông tin quan trọng bạn cần biết.

1. Điện mặt trời áp mái là gì?

Điện mặt trời áp mái là hệ thống điện năng lượng mặt trời được lắp đặt trên mái nhà, mái xưởng… Hệ thống này có thể phục vụ cho mục đích sử dụng nội bộ hoặc bán phần điện dư cho lưới điện quốc gia.

2. Căn cứ pháp lý hiện hành

Các quy định liên quan đến điện mặt trời áp mái được quy định trong các văn bản sau:

  • Luật Điện lực năm 2004 (sửa đổi, bổ sung năm 2012).
  • Quyết định 13/2020/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam.
  • Thông tư 18/2020/TT-BCT của Bộ Công Thương hướng dẫn kỹ thuật và hợp đồng mua bán điện.
  • Thông tư 05/2019/TT-BKHCN quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật thiết bị.
  • Các văn bản điều chỉnh bổ sung tùy theo từng giai đoạn.

3. Điều kiện lắp đặt điện mặt trời áp mái

Để được công nhận và đấu nối vào lưới điện quốc gia, hệ thống điện mặt trời áp mái cần đáp ứng:

  • Có mái nhà (hoặc mái công trình) hợp pháp để lắp đặt.
  • Công suất hệ thống phù hợp với nhu cầu sử dụng (thường dưới 1 MW).
  • Sử dụng thiết bị có chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy.
  • Kết nối vào lưới điện hạ áp theo tiêu chuẩn kỹ thuật của EVN.

4. Chính sách giá và hợp đồng mua bán điện

Theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg, giá mua điện mặt trời áp mái là 8,38 US cent/kWh (áp dụng với các hệ thống vận hành trước ngày 31/12/2020). Sau mốc này, cơ chế giá mới sẽ được xây dựng theo cơ chế đấu thầu hoặc cơ chế khuyến khích khác, tùy vào từng thời điểm.

Hiện nay, việc mua bán điện giữa chủ đầu tư và EVN thường được thực hiện thông qua hợp đồng mua bán điện mẫu do Bộ Công Thương ban hành.

5. Cấp phép và thủ tục đấu nối

Dù là hệ thống nhỏ, chủ đầu tư vẫn phải:

  • Thông báo với Điện lực địa phương về việc lắp đặt hệ thống.
  • Làm thủ tục đấu nối, ký hợp đồng mua bán điện nếu có nhu cầu bán điện dư.
  • Cung cấp hồ sơ kỹ thuật, chứng chỉ thiết bị, sơ đồ hệ thống…

6. Thuế và quyền lợi chủ đầu tư

Chủ đầu tư (hộ gia đình hoặc doanh nghiệp):

  • Có thể được miễn, giảm thuế thu nhập từ điện mặt trời nếu là hộ cá nhân, không kinh doanh chuyên nghiệp.
  • Được khấu trừ chi phí nếu là doanh nghiệp sử dụng điện mặt trời cho sản xuất, kinh doanh.
  • Được bảo vệ quyền sở hữu thiết bị lắp đặt trên mái nhà hợp pháp.

7. Những lưu ý khi triển khai

  • Kiểm tra kỹ tình trạng mái nhà và kết cấu chịu lực.
  • Chọn nhà cung cấp uy tín, đảm bảo thiết bị có chứng nhận chất lượng.
  • Hỏi ý kiến đơn vị điện lực địa phương trước khi triển khai.
  • Theo dõi quy định mới từ Bộ Công Thương vì chính sách có thể thay đổi theo từng năm.

Việc đầu tư vào điện mặt trời áp mái không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để tránh rủi ro về pháp lý và kỹ thuật, các chủ đầu tư cần nắm vững quy định pháp lý hiện hành, đảm bảo hệ thống được lắp đặt và vận hành đúng chuẩn, đúng luật.